Koper is een essentieel sporenelement voor planten. Het wordt ingezet om de opbrengst en kwaliteit te verhogen. Het heeft daarnaast diverse functies in de plant, waaronder een groeibevorderend effect. Een hogere koperconcentratie zorgt namelijk voor een betere fotosynthese- en enzymactiviteit. Daarnaast is koper belangrijk voor de vorming van lignine in celwanden. Met andere woorden; koper zorgt mede voor sterke, rechtop groeiende planten. Daarnaast is koper essentieel voor de vorming van stuifmeel en zaadzetting wat vooral in granen zoals tarwe zichtbaar wordt.
Gevoelig voor kopergebrek
Vooral tarwe en haver zijn gevoelig voor kopergebrek. Verschijnselen zijn het krullen van de bladeren en het ontstaan van witte bladpunten, die later afsterven. Bij ernstig gebrek komt het gewas niet in de aar of ontwikkeld de aar zich slecht (zie afbeelding 1). Aangezien koper een immobiel element is (het wordt niet in de plant verplaatst), zijn de verschijnselen vooral in de jonge, laatst gevormde bladeren te zien.
Tekorten door beperkte beschikbaarheid
Kopergebrek is meestal het gevolg van een beperkte beschikbaarheid van de kopervoorraad in de bodem. De beschikbaarheid hangt sterk samen met een aantal eigenschappen van het perceel:
- Organische stof; koper is steviger gebonden aan organische stof dan welk ander nutriënt dan ook. Koper tekorten worden vaak aangetroffen in gewassen die groeien op veen of andere grondsoorten met > 8% organische stof.
- Bodem-pH; koper oplosbaarheid neemt af bij pH > 7.0. Hoge pH-waarden verhogen de kracht waarmee koper wordt vastgehouden door het klei-humuscomplex. Dit is vaak het geval op kalkrijke gronden.
- Hoge stikstof beschikbaarheid; op gronden met hoge stikstofgehaltes (door hoge bemestingsgiften) wordt koper minder goed opgenomen.
- Nutriënten balans; hoge concentraties zink, fosfor, aluminium en/of ijzer in de bodemvoorraad verlagen de opname van koper door de plant.
Koper bladbemesting
Op gronden waar de beschikbaarheid van koper een probleem is, heeft het bemesten via de bodem nauwelijks effect. Het is aan te raden om één of meerdere bladbespuitingen uit te voeren met een kopermeststof. Soiltech heeft met Optima Leaf-Cu+ een bladmeststof met organisch gecomplexeerd koper in het pakket. Door de organische complexatie wordt de koper sneller en efficiënter opgenomen door het gewas. Hiernaast zorgt de organische complexatie ervoor dat de koper kationen in het product niet gaan reageren met andere elementen in de spuitoplossing waardoor de koper in de juiste vorm aangeboden wordt aan de plant. Tevens zorgt dit ervoor dat het product makkelijk combineerbaar is met de meeste meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen.
Koperovermaat
In sommige gevallen is de beschikbaarheid van koper in de bodem te hoog. Dit is vaak het gevolg van overmatig gebruik van koperhoudende fungiciden of overmatig gebruik van varkens- of kippenmest. Koperovermaat uit zich als eerste in verminderde wortelgroei en later in geelverkleuring van het blad (chlorose). De plantbeschikbare koper (Cu) van de bodem kan bepaald worden door middel van een bodembalansanalyse.